قپان کجاست و قپاندار کیست؟/ ضربالمثل «مرا چوب قپان خودت کردی» از کجا آمده؟
تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۴۹۱۱۳
دوراهی قپان؛ نامی است بهجامانده از احوال تهران قدیم در تقاطع مکان و زمان گذشته. جایی که از یک شغل قدیمی و فراموش شده به نام قپانی حکایت دارد. اگر از خیابان قزوین به سمت میدان شمشیری بروید، درست در تقاطع خیابان امینالملک و آذری به این محل میرسید.
به گزارش همشهری آنلاین، قدیمندیمها بازار کار قپاندارها داغ بود؛ کاروانهای عبوری تهران که به محل قپانی میرسیدند، بارشان که معمولا گندم و برنج بود را روی قپان میگذاشتند تا وزنخالصشان درآید و حواله مهر و موم شده از قپاندار بگیرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قپان وسیلهای برای اندازهگیری وزن کالاهایی است که حملونقل سختی دارد و در گذشته بسیار مورد استفاده بود. اکنون نمونهای دیگری از این وسیله در سیلوی گندم تهران با عنوان باسکول وجود دارد که کامیونهای حمل گندم و جو از نقاط مختلف کشور روی آن قرار میگیرند و با تفاضل وزن ماشین در نهایت وزن محصول بهدست میآید. و، اما قپان چیست؟
حاج «احمد بختیاری» از کسبه قدیمی خیابان امین الملک که کارکرد قپان را از نزدیک دیده، میگوید: «در واقع قپان، مدرج و روی سه پایه به وسیله زنجیر به میله عمودی متصل میشد و قپاندار وسیله مدرج را با وزنه عقب و جلو میکرد تا وزن بار دقیقا مشخص شود. وقتی وزنه روی علامتی میایستاد و میله افقی بهصورت ٩٠درجه عمود بر هم قرار میگرفت وزن دقیق کالا بهدست میآمد؛ اینکار بهاصطلاح قپان خوانده میشد.»
قپان یک بر ۱۰ و ضرب المثلی که درآمد!مثلا اگر وزنه خط ۵ را نشان میداد وزن بار ۵٠کیلوگرم بود، به این «قپان یک بر ١٠» هم میگفتند. این قپان بیشتر در انبارهای بزرگ و کاهفروشیها و بنکداریها استفاده میشد. گاهی که حمل سه پایه قپان در خیابانهای تهران سخت بود بهجای سه پایه یک تکه چوب حمل میکردند و وقتی میخواستند باری را وزن کنند ٢نفر چوب قپان را از حلقه بالای میله مدرج میگذراندند و چوب را روی دوش خود قرار میدادند. به عبارتی نقش سه پایه را بازی میکردند. بر همین اساس ضربالمثلی هم بین تهرانیها باب شد و به کسی که مسئولیت خود را بر دوش دیگران میانداخت به طعنه میگفتند: «مرا چوب قپان خودت کردی!»
ایستگاهی که خاطره ساز است«یعقوب صفاری» نیز که ٧٨ سال عمر کرده، ما را به حالوهوای دوران قدیم میبرد: «در فاصله کمی تا دوراهی قپان، کاروانسرای صفرعلی وجود داشت که معروف بود. یادم هست تا ۳۰ سال قبل در دوراهی قپان، باسکول چند تنی وجود داشت که بار پنبه، جو، گندم و ... کاروانها را اندازهگیری یا به قولی «قپان» میکرد. قپاندار، حوالهای به مدیران کاروانها میدادکه پیش همه اعتبار داشت.».
اما حالا اگر به این محل بیایید دیگر نه از قپان خبری هست و نه از قپاندار و شغل قپانی. تنها چیزی که باقیمانده نامی است که از ۲۰ سال قبل بر روی ایستگاه اتوبوسهای تندرو خط آزادی- خاوران در خیابان قزوین و در تقاطع خیابانهای امین الملک و آذری گذاشتهاند. اینجا ایستگاهی خاطره ساز است برای شهروندان ساکن در جنوب غرب تهران.
منبع: فرارو
کلیدواژه: قپان تهران قدیم قیمت طلا و ارز قیمت موبایل قپان دار کالا ها سه پایه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۴۹۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرکز «پوشاک استوک» منطقه شدیم
سیاست شکست خورده ممنوعیت واردات پوشاک، نه تنها ایران را به بستری مناسب برای قاچاقچیان این کالا تبدیل کرده است؛ بلکه طبق جدیدترین اظهارنظر فعالان صنعت پوشاک، ایران تبدیل به مرکز کالاهای استوک منطقه شده است.
به گزارش اکوایران، با تشدید تحریمهای ایران در اوایل سال ۱۳۹۷ دولت واردات پوشاک را همچون بسیاری از اقلام وارداتی دیگر ممنوع کرد. بدین ترتیب واردات رسمی به نفع قاچاق کنار کشید. موضوعی که همواره مورد نقد فعالان صنعت نساجی و پوشاک بود.
اخیرا نمایندگان بخشخصوصی در اتاق بازرگانی تهران به چالشهای صنعت نساجی و پوشاک پرداختند. طبق اظهارات فعالان این صنعت، موضوع تخصیص و بازگشت ارز صادراتی، قاچاق بهویژه قاچاق پوشاک استوک از جمله مهمترین چالشهای این روزهای آنهاست.
هرویک یاریجانیان، رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران گفت: با وجود گذشت یک ماه از سال جدید، هنوز همه صنایع درگیر بلاتکلیفی هستند. ما نمیدانیم قیمت ارز در روزها و ماههای آتی چه روندی را طی خواهد کرد و این یعنی نمیتوانیم برای ورود به بازارهای بینالمللی و فعالیت در آن برنامهریزی داشته باشیم. بیثباتی طی سالهای اخیر باعث شده است که ما متاسفانه از تمام بازارهای بینالمللی دور بمانیم.
مهدی پورقاضی، عضو سابق هیات نمایندگان اتاق تهران نیز گفت: آنچه صنایع را رنج میدهد، این است که سیاستهای پولی و بانکی و ارزی است که بانک مرکزی و دولت به کار میگیرند همان سیاستهایی است که سالها به کار برده شده و نتایجش هم معلوم است. برای مثال اصرار دارند که نرخ دستوری پایینی برای ارز اعلام کنند و از این طریق به افراد و گروههای خاص ارز ارزان بدهند.
امین مقدم، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران به مشکلات موجود در حوزه نقلوانتقال پول، مبادلات ارزی و بازگشت ارز صادراتی سخن گفت و خواستار رفع آنها شد.
طبق گزارش اتاق بازرگانی تهران، تراز صنعت نساجی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل از آن ۳ برابر منفی شده در حالی که حدود ۸۰درصد کالاهای ما در کشور در حال تولید است.
مسعود شاهبختی، بازرس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک گفت: جهش تولید در صنعت نساجی و به طور کلی دیگر صنایع اتفاق نمیافتد مگر اینکه سیاستهای بانکی ما اصلاح شود. در حال حاضر بسیاری از کشورها از ما تقاضای کالا دارند، اما همکاران ما در این صنعت به دلیل تحریمهای بانکی و مشکلات ارزی قادر به صادرات کالا نیستند.
مرکز توزیع کالای استوک
سعید جلالی قدیری، دبیر جدید اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران در این نشست با نقد از وضع موجود گفت: مساله اول ما تخصیص ارز و مساله دیگر قاچاق است. در مورد تخصیص ارز شفافیت وجود ندارد و همه اعم از صراف و ترخیصکار از رانتهای موجود استفاده میکنند.
او افزود: در مورد قاچاق هم با وجود ممنوعیت واردات پوشاک که ما مخالف آن هستیم؛ ما اکنون مرکز توزیع کالای استوک در منطقه شدهایم. پنج سال است تلاش میکنیم بگوییم قاچاق بد است. ما نباید واردات را ممنوع کنیم و ممنوعیت واردات مشکلی از ما حل نخواهد کرد. قدیری تاکید کرد: ما در صادرات پوشاک و نساجی مزیت داریم؛ اما اینکه با چه مدلی جلو برویم مهم است.